VIỆN KIỂM SÁT NHÂN DÂN TP ĐÀ NẴNG 35 XÂY DỰNG VÀ TRƯỞNG THÀNH
Phạm Văn Dũng – Văn phòng VKSNDTP Đà Nẵng
Cách đây 50 năm, ngày 26/7/1960 Chủ tịch Hồ Chí Minh đã ký lệnh công bố luật tổ chức Viện kiểm sát nhân dân, đánh dấu sự ra đời của hệ thống cơ quan nhà nước mới là Viện kiểm sát nhân dân trong bộ máy nhà nước xã hội chủ nghĩa Việt Nam.
Sự ra đời của hệ thống cơ quan Viện kiểm sát nhân dân là xuất phát từ nhu cầu khách quan của việc xây dựng bộ máy nhà nước và yêu cầu tăng cường pháp chế xã hội chủ nghĩa ở nước ta. Bởi vì, theo quan điểm của Lênin: tổ chức ra cơ quan Viện kiểm sát gắn liền với việc bảo đảm tính thống nhất của pháp chế xã hội chủ nghĩa trong cách mạng xã hội chủ nghĩa, mà nội dung cơ bản là phải bảo đảm sự thống nhất pháp chế trong tất cả mọi vùng lãnh thổ của đất nước. Sự thống nhất đó là phải tuân theo nguyên tắc: Tất cả mọi công dân đều bình đẳng trước pháp luật, đều phải tuân thủ pháp luật một cách thường xuyên, nghiêm chỉnh, không trừ ngoại lệ nào.
Từ đây, hoạt động của Viện kiểm sát nhân dân là một trong những hình thức thực hiện quyền lực nhà nước Tối cao. Bởi vì, Viện kiểm sát nhân dân là cơ quan được Quốc hội tổ chức ra, Quốc hội trao quyền, giao nhiệm vụ và chịu trách nhiệm trước nhân dân, trước Đảng, trước Quốc hội. Nhiệm vụ của Viện kiểm sát nhân dân là góp phần bảo vệ pháp chế xã hội chủ nghĩa; bảo vệ chế độ xã hội chủ nghĩa và quyền làm chủ của nhân dân; bảo vệ tài sản của nhà nước, của tập thể; bảo vệ tính mạng, sức khoẻ, tài sản, tự do, danh dự và nhân phẩm của công dân, bảo đảm để mọi hành vi xâm phạm đến lợi ích của nhà nước, của tập thể, quyền và lợi ích hợp pháp của công dân đều phải được xử lý theo pháp luật.
Cùng với sự phát triển của đất nước, hoạt động của ngành kiểm sát cũng từng bước trưởng thành, chất lượng hiệu quả và hiệu lực của công tác kiểm sát ngày càng được nâng lên góp phần bảo đảm cho nền pháp chế thống nhất, cho công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội trên cả nước đạt được những thành quả nhất định.
Chiến thắng vĩ đại mùa xuân năm 1975 đưa đất nước ta bước vào kỷ nguyên mới – kỷ nguyên độc lập dân tộc thống nhất Tổ quốc mở đầu thời kỳ cả nước đi lên chủ nghĩa xã hội. Để xây dựng và cũng cố chính quyền cách mạng, giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội ở những vùng mới giải phóng, theo sắc luật số 01 – SL/1976 ngày 15/3/1976 của Hội đồng chính phủ cách mạng lâm thời, ngày 24/4/1976 Chính phủ cách mạng lâm thời Cộng hoà miền Nam Việt Nam ký Nghị định số 09 thành lập Viện kiểm sát nhân dân các tỉnh phía Nam, trong đó có Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Quảng Nam Đà Nẵng, tiền thân của Viện kiểm sát nhân dân Tp Đà nẵng hiện nay.
Tuy mới vừa thành lập, bước đầu lực lượng cán bộ còn ít ỏi, cơ sở vật chất thiếu thốn, trình độ chuyên môn nghiệp vụ và kinh nghiệm công tác chưa nhiều, nhưng Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Quảng Nam Đà Nẵng đã cố gắng vừa xây dựng vừa triển khai ngay nhiệm vụ kiểm sát, phục vụ đắc lực cho việc tổ chức thực hiện các chủ trương, chính sách của Đảng ở vùng mới giải phóng, góp phần thiết lập cũng cố chính quyền và tuyên truyền pháp luật. Trong giai đoạn này tình hình an ninh chính trị và trật tự an toàn xã hội không riêng tỉnh nhà mà cả miền Nam còn nhiều phức tạp, các phần tử phản động trong các đảng phái phản cách mạng tuy đã tan rã nhưng bọn tàn quân vẫn ngoan cố chống phá chính quyền non trẻ của chúng ta; bọn gián điệp Mỹ – ngụy cài cắm lại, bọn phản động đội lốt tôn giáo, bọn tư sản mại bản cấu kết với bên ngoài vũ trang bạo loạn âm mưu lật đổ chính quyền và xúi dục lôi kéo tổ chức đưa người trốn đi nước ngoài trái phép; bọn lưu manh côn đồ giết người cướp của cũng lợi dụng tình hình phức tạp đó thực hiện tội phạm. Nhưng bằng nổ lực của mình, Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Quảng Nam Đà Nẵng đã phối hợp với cơ quan Công an, Toà án và các cơ quan hữu quan trấn áp kịp thời và xử lý nghiêm minh đối với các phần tử xấu; đã điều tra truy tố, xét xử hàng trăm vụ án, đã trừng trị nghiêm khắc đối với các tổ chức phản cách mạng ngóc đầu dậy nhằm lật đổ chính quyền … từ đó tình hình từng bước được giữ vững, ổn định củng cố và phát triển.
Thông qua công tác kiểm sát, Viện kiểm sát đã phục vụ việc lập lại trật tự pháp luật xã hội chủ nghĩa trong các lĩnh vực quản lý kinh tế, phân phối lưu thông, kiên quyết đấu tranh chống lại các hoạt động phi pháp của một số tổ chức kinh tế, đơn vị sản xuất kinh doanh đã thu hồi cho Ngân sách nhà nước hàng tỷ đồng, xử lý thích đáng đối với các hành vi xâm phạm tài sản xã hội chủ nghĩa, cố ý làm trái chính sách trong quản lý kinh tế, trừng trị nghiêm khắc bọn đầu cơ, buôn lậu, làm hàng giả, kinh doanh trái phép… Qua đó phát hiện và kiến nghị khắc phục những sơ hở, thiếu sót trong quản lý chỉ đạo điều hành trong khi thực hiện chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước trên các lĩnh vực kinh tế, xã hội…
Buổi đầu thành lập Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Quảng Nam - Đà Nẵng chỉ có 10 cán bộ từ miền Bắc tăng cường vào (chủ yếu là từ Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Thanh Hoá, Quảng Bình) làm nòng cốt – và từng bước tuyển dụng một số đồng chí từ quân đội chuyển sang cộng thêm các sinh viên được đào tạo hàng năm về công tác trong ngành. Trải qua nhiều năm hoạt động, đến năm 1996 bộ máy đã đảm bảo thực hiện tốt chức năng kiểm sát việc tuân theo pháp luật và thực hành quyền công tố nhà nước ở 27 đơn vị trực thuộc(gồm 16 VKS cấp huyện và 11 phòng nghiệp vụ ).
Ngày 01/01/1997 thực hiện Nghị quyết của Quốc hội chia tách tỉnh Quảng Nam Đà Nẵng thành hai đơn vị hành chính trực thuộc Trung ương, Viện kiểm sát nhân dân TP Đà Nẵng được thành lập với tổ chức bộ máy gồm 97 cán bộ công chức được bố trí ở 6 VKS cấp quận và 7 phòng nghiệp vụ.
Qua 13 năm xây dựng và phát triển; Viện kiểm sát nhân dân TP Đà Nẵng đã đạt được nhiều thành tích trong việc tổ chức thực hiện chức năng nhiệm vụ thực hành quyền công tố, kiểm sát các hoạt động tư pháp và xây dựng ngành. Hiện nay toàn ngành có 10 phòng nghiệp vụ và 07 VKSND cấp quận với đội ngũ cán bộ công chức có trình độ trên đại học, đại học, cao đẳng chiếm tỷ lệ 80%, đủ sức đáp ứng yêu cầu trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa , hội nhập quốc tế và cải cách tư pháp. Công tác xây dựng ngành đã gắn chặt với công tác xây dựng Đảng, số lượng Đảng viên chiếm trên 80% tổng số cán bộ công chức toàn ngành ( trên 50% số Đảng viên có trình độ lý luận: Cử nhân, Cao cấp ). Đội ngũ cán bộ, Kiểm sát viên ngày càng được trẻ hoá, vững vàng về chính trị, tin tưởng tuyệt đối vào sự lãnh đạo của Đảng, có trình độ chuyên môn nghiệp vụ, có tinh thần dũng cảm, kiên quyết đấu tranh phòng chống tội phạm và bảo vệ pháp chế XHCN, bảo vệ lẽ phải, công lý. Nhiều đồng chí trải qua năm tháng được tôi luyện thử thách, có nếp sống giản dị, trong sạch, giữ vững phẩm chất đạo đức cách mạng, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao, được các cấp ủy Đảng, chính quyền và nhân dân tin cậy.
Hoạt động của Ngành Kiểm sát nhân dân Thành phố đã góp phần giữ gìn kỷ cương pháp luật, tăng cường pháp chế xã hội chủ nghĩa trong việc thực hiện các nhiệm vụ về kinh tế - xã hội, an ninh quốc phòng trên địa bàn thành phố. Bên cạnh đó các hoạt động phong trào đền ơn đáp nghĩa, chăm sóc thiếu niên nhi đồng và văn hóa văn nghệ, thể dục thể thao đã được quan tâm đúng mức. Đặc biệt, VKSND Tp Đà nẵng đã làm tốt vai trò chủ trì phối hợp với các ngành Công an, Toà án và các cơ quan hữu quan trên địa bàn trong công tác đấu tranh phòng và chống vi phạm, tội phạm, xứng đáng là nhân tố quan trọng đảm bảo hoàn thành tốt nhiệm vụ chính trị của Ngành và các yêu cầu do Thành ủy Đà nẵng giao.
Với sự cố gắng bền bỉ ngành kiểm sát Tp Đà nẵng trong những năm qua đã được tặng thưởng Huân chương Lao động hạng III, có 04 tập thể cấp phòng, quận và 04 cá nhân được tặng Huân chương Lao động hang III; hàng chục đơn vị và cá nhân được Thủ tướng chính phủ tặng bằng khen; Viện kiểm sát nhân dân Tối cao tặng cờ thi đua xuất sắc của ngành; nhiều tập thể Viện kiểm sát nhân dân quận, huyện và các phòng nghiệp vụ nhận cờ thi đua dẫn đầu khối do Viện kiểm sát nhân dân Tối cao và UBND TP Đà Nẵng tặng; nhiều cá nhân được tặng danh hiệu “ chiến sỹ thi đua” các cấp…
Nhìn lại chặng đường 35 năm xây dựng và trưởng thành từ Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Quảng Nam Đà Nẵng trước đây và Viện kiểm sát nhân dân TP Đà Nẵng ngày nay, toàn thể cán bộ công chức Viện kiểm sát nhân dân TP Đà Nẵng rất đổi tự hào. Có được những thành tích lớn lao đó là nhờ vào sự lãnh đạo của Viện kiểm sát nhân dân Tối cao, của các cấp ủy Đảng, chính quyền, sự phối hợp và hỗ trợ giúp đỡ của các cơ quan, đoàn thể và sự đồng tình ủng hộ của các tầng lớp nhân dân đối với ngành kiểm sát nhân dân TP Đà Nẵng. Chính sự ủng hộ và giúp đỡ quý báu đó đã tạo điều kiện cho ngành kiểm sát đạt được những thành quả xuất sắc trong công cuộc đấu tranh phòng chống tội phạm và bảo vệ pháp chế xã hội chủ nghĩa .
