Ngày 25/6/2025, Quốc hội khóa XV, kỳ họp thứ 9 đã thông qua Luật số 88/2025/QH15 ngày 25/6/2025 sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xử lý vi phạm hành chính, quy định bổ sung “Người có thẩm quyền thuộc Viện kiểm sát nhân dân” là một trong những chủ thể có thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính đối với các hành vi cản trở hoạt động tố tụng.
Hình ảnh: Quốc hội thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xử lý vi phạm hành chính (nguồn: Internet)
Hướng dẫn nội dung này, Pháp lệnh số 08/2025/UBTVQH15 ngày 27/6/2025 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội sửa đổi, bổ sung một số điều của Pháp lệnh Thủ tục bắt giữ tàu biển, Pháp lệnh Thủ tục bắt giữ tàu bay, Pháp lệnh Trình tự, thủ tục Tòa án nhân dân xem xét, quyết định việc đưa người nghiện ma túy từ đủ 12 tuổi đến dưới 18 tuổi vào cơ sở cai nghiện bắt buộc, Pháp lệnh Xử phạt vi phạm hành chính đối với hành vi cản trở hoạt động tố tụng, Pháp lệnh Trình tự, thủ tục xem xét, quyết định áp dụng các biện pháp xử lý hành chính tại Tòa án nhân dân và Pháp lệnh chi phí tố tụng (Pháp lệnh số 08/2025/UBTVQH15), quy định cụ thể thẩm quyền xử phạt của Viện kiểm sát tại Điều 25a Pháp lệnh Xử phạt vi phạm hành chính đối với hành vi cản trở hoạt động tố tụng, theo đó:- Kiểm sát viên có quyền: Phạt cảnh cáo; phạt tiền đến 1.000.000 đồng; tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính có giá trị không vượt quá 02 lần mức tiền phạt.
- Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân khu vực, Viện trưởng Viện kiểm sát quân sự khu vực có quyền: Phạt cảnh cáo; phạt tiền đến 7.500.000 đồng; tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính có giá trị không vượt quá 02 lần mức tiền phạt.
- Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân cấp tỉnh, Viện trưởng Viện Công tố và Kiểm sát xét xử phúc thẩm, Viện trưởng Viện kiểm sát quân sự quân khu và tương đương có quyền: Phạt cảnh cáo; phạt tiền đến 40.000.000 đồng; tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính; áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả quy định tại các điểm a, b, c, e, g và h khoản 1 Điều 7 của Pháp lệnh Xử phạt vi phạm hành chính đối với hành vi cản trở hoạt động tố tụng.
- Thủ trưởng Cơ quan điều tra Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Thủ trưởng Cơ quan điều tra Viện kiểm sát quân sự Trung ương có quyền: Phạt cảnh cáo; phạt tiền đến 40.000.000 đồng; tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính; áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả quy định tại khoản 1 Điều 7 của Pháp lệnh Xử phạt vi phạm hành chính đối với hành vi cản trở hoạt động tố tụng.
Các hành vi cản trở hoạt động tố tụng Viện kiểm sát có thẩm quyền xử phạt được quy định bổ sung tại Điều 33a Pháp lệnh, cụ thể:
- Kiểm sát viên, Điều tra viên xử phạt đối với hành vi cản trở hoạt động tố tụng quy định tại Điều 11, khoản 1 Điều 13, khoản 2 và khoản 3 Điều 18 của Pháp lệnh này.
- Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân khu vực, Viện trưởng Viện kiểm sát quân sự khu vực xử phạt hành vi cản trở hoạt động tố tụng quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều 9, khoản 1 Điều 10, Điều 11, khoản 1 Điều 12, các khoản 1, 2 và 3 Điều 13, Điều 14, khoản 1 và khoản 2 Điều 15, khoản 1, 2 và 3 Điều 18 của Pháp lệnh này.
- Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân cấp tỉnh, Viện trưởng Viện Công tố và Kiểm sát xét xử phúc thẩm, Viện trưởng Viện kiểm sát quân khu và tương đương, Thủ trưởng Cơ quan điều tra Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Thủ trưởng Cơ quan điều tra Viện kiểm sát quân sự Trung ương xử phạt hành vi cản trở hoạt động tố tụng quy định từ Điều 9 đến Điều 15 của Pháp lệnh này.
Về phân định thẩm quyền xử phạt, khoản 7 Điều 4 Pháp lệnh số 08/2025/UBTVQH15 sửa đổi, bổ sung khoản 3 Điều 41 Pháp lệnh Xử phạt vi phạm hành chính quy định người có thẩm quyền xử phạt trong Viện kiểm sát có thẩm quyền xử phạt đối với: Hành vi cản trở hoạt động tố tụng trong giai đoạn giải quyết nguồn tin về tội phạm, khởi tố, điều tra của cơ quan, người có thẩm quyền trong Viện kiểm sát, Cơ quan điều tra của Viện kiểm sát; hành vi cản trở hoạt động tố tụng trong giai đoạn truy tố của cơ quan, người có thẩm quyền trong Viện kiểm sát.
Về người có thẩm quyền ra quyết định cưỡng chế, ngoài chủ thể là Chánh án Tòa án nhân dân các cấp theo quy định tại Pháp lệnh Xử phạt vi phạm hành chính đối với hành vi cản trở tố tụng trước đây, Pháp lệnh số 08/2025/UBTVQH15 đã bổ sung: Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân khu vực, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân cấp tỉnh, Viện trưởng Viện kiểm sát quân khu và tương đương, Viện trưởng Viện Công tố và Kiểm sát xét xử phúc thẩm, Thủ trưởng Cơ quan điều tra Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Thủ trưởng Cơ quan điều tra Viện kiểm sát quân sự Trung ương là người có thẩm quyền ra quyết định cưỡng chế.
Việc quy định bổ sung “Người có thẩm quyền thuộc Viện kiểm sát nhân dân” là một trong những chủ thể có thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính đối với một số hành vi cản trở hoạt động tố tụng; đồng thời, sửa đổi, bổ sung các quy định của Pháp lệnh Xử phạt vi phạm hành chính đối với hành vi cản trở tố tụng liên quan đến thẩm quyền của Viện kiểm sát nhân dân là kịp thời và đảm bảo phù hợp với nội dung: “Viện kiểm sát nhân dân có thẩm quyền xử lý vi phạm; xử phạt vi phạm hành chính đối với hành vi cản trở hoạt động tố tụng của Viện kiểm sát nhân dân” quy định tại điểm c khoản 3 Điều 4 Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Viện kiểm sát nhân dân, có hiệu lực thi hành kể từ ngày 01/7/2025 đã được Quốc hội thông qua tại Kỳ họp thứ 9, khóa XV ngày 24/6/2025.
Tuy nhiên, Điều 18a Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xử lý vi phạm hành chính cũng bổ sung quy định về việc xử lý vi phạm hành chính trên môi trường điện tử. Song, hiện nay, chưa có văn bản hướng dẫn về trình tự, thủ tục, biểu mẫu, cũng như chưa có phần mềm hỗ trợ việc lập biên bản vi phạm hành chính trên môi trường điện tử, đội ngũ công chức, Kiểm sát viên cũng chưa được đào tạo, tập huấn nội dung này. Mặt khác, việc đảm bảo tính xác thực và tính bảo mật của biên bản điện tử vẫn chưa được hướng dẫn cụ thể, nhất là việc ký số, ban hành và lưu trữ biên bản điện tử. Đây là nội dung mới cần tiếp tục nghiên cứu, hoàn thiện nhằm nâng cao hiệu quả công tác xử lý vi phạm hành chính nói chung và xử lý vi phạm hành chính đối với hành vi cản trở hoạt động tố tụng nói riêng trong thời gian tới./.
Thanh Thủy - VP
